Rond 325 maakte de heilige Helena, de moeder van keizer Constantijn, een pelgrimstocht naar Jeruzalem, op zoek naar het kruis waaraan Jezus was gestorven. Ze vond, kort voor Pasen, het Heilig Kruis en ontdekte bovendien het graf waar Jezus na de kruisiging was neergelegd. Op de plaats van het graf liet ze een kerk bouwen. Het feest van Kruisverheffing gaat terug op de kerkwijding van deze basiliek van het Heilig Graf op 14 september 335. Jaarlijks werd op het feest van de kerkwijding het Kruis aan het volk getoond.

“Als wij naar het kruis kijken waaraan Jezus genageld was, schouwen wij het teken van de liefde, van de oneindige liefde van God voor ieder van ons en de bron van ons heil. Aan dit kruis ontspringt de barmhartigheid van de Vader die heel de wereld omhelst.
Door het kruis van Christus is de kwade overwonnen, de dood verslagen, werd het leven ons teruggegeven, werd de hoop teruggegeven. Dat is belangrijk: door het kruis van Christus werd de hoop ons teruggegeven. Het kruis van Jezus is onze enige hoop!
Ziedaar waarom de Kerk het Heilig Kruis verheft, waarom wij, Christenen, ons met het kruis tekenen. Wij verheffen geen kruisen, maar verheffen het verheerlijkte kruis van Jezus, teken van de immense liefde van God, teken van ons heil en weg naar de verrijzenis. Dat is onze hoop.”
– Paus Franciscus, Angelus 14 sept 2014 –
(bron: RKDocumenten.nl)