Category: Feesten en hoogfeesten

‘Nu kunt Gij, Heer, volgens Uw woord, Uw dienstknecht laten gaan in vrede…’ Elke avond in de Completen zingen we het Nunc Dimittis, zoals de lofzang van Simeon ook wordt genoemd. Wie was die Simeon, en wat heeft hij met dit feest te maken? Kijk eens naar de afbeelding: Simeon houdt de kleine Jezus in zijn armen. Links van hem zie je de H. Jozef met twee duifjes, en naast hem, geknield, de Moeder Gods. Want wat is er aan de hand?

Théotokos: de God-barende. Deze titel ontving de Heilige Maria op het Concilie van Éfese in 431. Maria is werkelijk de Moeder van God. Hiermee werd bovendien benadrukt dat Jezus Christus waarlijk God, maar tegelijkertijd ook waarlijk mens is. Er werd in die tijd namelijk hevig over de twee naturen van Jezus gediscussieerd.

‘Heden is u een Redder geboren, Christus de Heer, in de stad van David. En dit zal voor u een teken zijn: gij zult het pasgeboren kind vinden, in doeken gewikkeld en liggend in een kribbe.’ Opeens voegde zich bij de engel een hemelse heerschare; zij verheerlijkten God met de woorden: ‘Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft.’
– Lucas 2:11-14 –

Kerstmis gaat al een klein beetje beginnen: in de Eerste Vespers van Kerstmis horen we de plechtige aankondiging van het grote mysterie dat we gaan vieren: God die zó naar ons verlangt, dat Hij mens is geworden in Jezus Christus:

In het begin, voordat de tijd was verdeeld in jaren, maanden en dagen, sprak God de Heer vanuit zijn ondoorgrondelijkheid: ‘Er moet licht zijn’. En de kracht van Gods verlangen gaf gestalte aan zijn woord en uit de aarde werd de mens geboren.

De monnik Willibrord leidde een rustig bestaan in zijn benedictijner klooster in Engeland. Hij wijdde zijn leven aan studie en gebed, maar daaraan kwam abrupt een einde toen hij met een aantal medebroeders op reis werd gestuurd naar het gebied overzee dat onder andere het huidige Nederland omvatte, om het Evangelie te gaan verkondigen aan de Friezen.

De Geest was met hem, en door hard werken en volharding stichtte hij in de loop der jaren vele kloosters en kerken. In 695 werd hij tot aartsbisschop van Utrecht gewijd.

Op 2 november vieren we Allerzielen. Op deze dag gedenkt de Kerk alle gelovigen die zijn gestorven maar nog niet voor eeuwig bij de Heer zijn. We bidden voor de doden, we noemen in de liturgie de namen van degenen die in het afgelopen jaar zijn overleden, en veel mensen bezoeken het graf van hun dierbaren. We staan hiermee in een oude traditie, want deze gedachtenis van de overledenen bestond al in de tweede eeuw na Christus.

De heiligen die we op 1 november vieren zijn alle mensen die door hun leven op aarde heilig zijn geworden en na hun dood in de hemel zijn opgenomen, maar die geen eigen feestdag door het jaar hebben. En dat zijn er heel wat! De evangelist Johannes spreekt in zijn Openbaring van ‘een overgrote menigte die niemand tellen kan’.

Een katholieke kerk is een ruimte die aan de wereld is onttrokken en uitsluitend is bestemd voor de eredienst. Dit geldt al vanaf de bouw: de eerste steen wordt plechtig gezegend. Deze steen is een verwijzing naar Jezus, hoeksteen van de Kerk waarin de gelovigen als levende stenen worden gevoegd. Als de kerk voltooid is, wordt het gebouw door de bisschop gewijd. Er wordt onder meer een apart wijdingsgebed uitgesproken, en de muren en het altaar worden gezalfd met chrisma. In de liturgie gedenken we deze wijding, en vieren we dat ook wij als gelovigen een tempel zijn waarin de Heer Zijn verblijf houdt.

“De kerkwijding betreft dit gebouw maar óók ons als Kerk, als gelovige gemeenschap die hier samenkomt rond de Verrezen Heer. (…) Wij allen zijn hier met een eigen plek en roeping, zo zijn de zusters hier met een bijzondere roeping als slotzuster. Zij bidden voor hen die zelf nooit bidden opdat ook zij bij God kunnen komen. Door hun bijzonder aan God toegewijd leven zijn de zusters een herinnering en getuigenis voor anderen dat Jezus eigenlijk de hoeksteen, het fundament van ons leven is.”

– Uit de homilie van Aartsbisschop Eijk op 6 oktober 2009, bij gelegenheid van de wijding van onze kerk –

Jaarlijks vieren we maar liefst drie kerkwijdingsfeesten: de wijding van de St. Catharinakathedraal in Utrecht (22 augustus), de wijding van de basiliek van St. Jan van Lateranen in Rome (bisschopszetel van de paus en hoofdkerk van de wereldkerk, op 9 november) en de wijding van onze abdijkerk (hoogfeest op 6 oktober).

Rond 325 maakte de heilige Helena, de moeder van keizer Constantijn, een pelgrimstocht naar Jeruzalem, op zoek naar het kruis waaraan Jezus was gestorven. Ze vond, kort voor Pasen, het Heilig Kruis en ontdekte bovendien het graf waar Jezus na de kruisiging was neergelegd. Op de plaats van het graf liet ze een kerk bouwen. Het feest van Kruisverheffing gaat terug op de kerkwijding van deze basiliek van het Heilig Graf op 14 september 335. Jaarlijks werd op het feest van de kerkwijding het Kruis aan het volk getoond.

“Als wij naar het kruis kijken waaraan Jezus genageld was, schouwen wij het teken van de liefde, van de oneindige liefde van God voor ieder van ons en de bron van ons heil. Aan dit kruis ontspringt de barmhartigheid van de Vader die heel de wereld omhelst.

Door het kruis van Christus is de kwade overwonnen, de dood verslagen, werd het leven ons teruggegeven, werd de hoop teruggegeven. Dat is belangrijk: door het kruis van Christus werd de hoop ons teruggegeven. Het kruis van Jezus is onze enige hoop!

Ziedaar waarom de Kerk het Heilig Kruis verheft, waarom wij, Christenen, ons met het kruis tekenen. Wij verheffen geen kruisen, maar verheffen het verheerlijkte kruis van Jezus, teken van de immense liefde van God, teken van ons heil en weg naar de verrijzenis. Dat is onze hoop.”

– Paus Franciscus, Angelus 14 sept 2014 –
(bron: RKDocumenten.nl)

De Heilige Bernardus van Clairvaux is niet, zoals soms wordt gedacht, de stichter van de Cisterciënzerorde. Hij trad toe tot onze orde in 1112 en werd al snel naar Clairvaux gezonden om daar een nieuwe stichting te beginnen. Achtendertig jaar was hij abt, en onder zijn leiding kwam de orde tot grote bloei. Bernardus was een van de grote spirituele meesters van zijn tijd. In 1236 begon hij aan zijn meesterwerk, Preken op het Hooglied. Op 20 augustus 1153 overleed hij.

“God is rijk voor allen die Hem aanroepen; Hij kan ons niets beters schenken dan zichzelf. Hij heeft zich als eindterm van onze verdiensten gegeven. Hij behoudt zichzelf om onze beloning te zijn. Hij geeft zich als voedsel aan de heilige zielen en levert zich over als losprijs voor de gevangenen.

O, Heer, een bron van geluk zijt Gij voor de ziel die u zoekt; wat zult Gij dan wel zijn voor de ziel die U vindt?”

– H. Bernardus van Clairvaux, Over de liefde tot God –

Meer lezen over de Cisterciënzers? Klik hier.