Een handgeschilderde icoon is monnikenwerk. Of in dit geval: monialenwerk. Zuster Beatrijs maakt ze van harte en ervaart het als een vorm van meditatie en contact. ‘Ik kan niet tekenen.’ Dat was het eerste wat ze zei, toen ze meer dan twintig jaar geleden met iconenschilderen in aanraking kwam. Zuster Beatrijs vertelt het met een lach, in het atelier waar ze zichtbaar op haar plek is. Vrijwel dagelijks werkt ze hier aan iconen.
Gij zegt – en mijn hart spreekt het na:
‘zoekt Mijn Aanschijn’.
Uw Aanschijn, Heer, wil ik zoeken.
– Psalm 27 –
Het begon als een hobby, maar het is veel meer geworden: een beroep, een roeping misschien wel. ‘Werken aan een icoon is heel meditatief’, zegt zuster Beatrijs. ‘Ik begin altijd met een gebed en het ontsteken van een lichtje. Zo daal ik in mezelf af, raak ik geaard.’
‘Het schilderen vraagt veel concentratie. Vaak werk ik in stilte of met Russische muziek op de achtergrond. Ik werk vrijwel uitsluitend in opdracht. Daardoor ben ik tijdens het schilderen niet alleen bezig met de heilige die ik afbeeld, maar ook met degene voor wie ik het maak. Dat maakt het ook bijzonder.’
“Als het klaar is, zet ik het een paar dagen in mijn eigen bidhoekje”
Gezegend
Elk jaar komt een internationale groep iconenschilders naar de abdij, en in bijgebouw de Silo geeft een Roemeense lerares geregeld les. Zuster Beatrijs voelt zich daarmee gezegend. ‘Ik kan niet kiezen tussen de twee technieken’, zegt ze, ‘de Russische en de Griekse stijl. Maar gelukkig hoef ik niet te kiezen, ik kan met allebei meedoen. Ik gebruik de Griekse stijl vooral voor kleine iconen, en de Russische voor de grotere.’
Aandacht
Iconen maak je altijd naar bestaande voorbeelden. Dat zuster Beatrijs niet kan tekenen is dus geen probleem. ‘Mijn hand zit in de uitvoering en de kleuren’, zegt ze. En in de aandacht, want vaak gaan er een paar maanden voorbij voor een icoon af is. ‘Als het klaar is zet ik het een paar dagen in mijn eigen bidhoekje’, zegt ze. ‘En vaak zie ik de icoon na een aantal maanden terug, want dan is de verf voldoende gedroogd om de icoon te oliën met olifa.’
Ook van dat moment geniet ze. ‘Het is fijn om zo’n werk weer terug te zien. En ook om te horen wat iemand beleefd heeft sinds de icoon in huis is.’
“Vaak merk ik dat ik nog met de afbeelding bezig ben als ik na het werk in de kerk zit te bidden.”
De opdrachten voor de iconen komen via de winkel of via mond-tot-mondreclame. Mensen willen een afbeelding van de Moeder Gods of van een speciale heilige, om cadeau te doen of voor eigen devotie.’
Moeizaam
Er zijn dagen dat het moeizaam gaat, geeft zuster Beatrijs toe. ‘Als het gezicht niet lukt of ik te ongeduldig ben. Of als ik de ondergrond niet goed geprepareerd krijg. Maar meestal is het een fijn proces. Vaak merk ik dat ik nog met de afbeelding bezig ben als ik na het werk in de kerk zit te bidden.’
